Blog, który służy ci pomocą wykorzystuj swoje grunty rolne jak najlepiej

Co warto wiedzieć o ubijaniu gleby przez opony ciągnikowe?

Autor: Ekspert ds. opon ciągnikowych | 17 kwietnia 2020

Jakość ziemi uprawnej jest głównym czynnikiem decydującym o lepszej produkcji. Ziemia to Twój najcenniejszy kapitał i szkoda by było, gdyby wielokrotne przejazdy maszyn rolniczych i przyczep pogorszyły jej stan. Kondycja ziemi ma duży wpływ na równowagę ekonomiczną roli. 
Czy wiesz, że nadmierne zagęszczenie gleby może prowadzić w ciągu kilku lat do utraty od 20 do 50% plonów?

Ubicie gleby wpływa negatywnie na jej zdolność regeneracji i różnorodność biologiczną, sprzyja powstawaniu kolein oraz zwiększa erozję i powoduje spływanie wody. Jeśli borykasz się z tym problemem, proponujemy Ci kika rozwiązań, które poprawią wydajność i produktywność Twojego gospodarstwa. Warto poświęcić kilka minut na ich przeczytanie…

1. Jakich jest 5 najważniejszych skutków oddziaływania ciężkich maszyn lub mocno napompowanych opon na Twoją glebę?

Ochrona gleby jest często zaniedbywana i schodzi na dalszy plan, ponieważ naszą uwagę pochłaniają częste kontrole maszyn rolniczych oraz zarządzanie gospodarstwem. Niemniej, niektóre z problemów spotykanych w terenie, w tym zagęszczenie gleby, zasługują na szczególną uwagę. Z czasem ma ono miało negatywny wpływ na produkcję, a tym samym na dochody z gospodarstwa.

Choć ubicie gleby jest często związane z ciśnieniem powietrza w oponach rolniczych, należy również wziąć pod uwagę inne czynniki, a w szczególności obciążenie zaczepu. Różni się ono w zależności od wykonywanej pracy. Rozróżnia się zatem:

  • Roboty lekkie: podczas sadzenia roślin i oprysków,
  • Roboty ciężkie: podczas zbiorów, kiedy maszyny żniwne i przyczepy zwiększają ubicie gleby.
  • Roboty trudne: orka i prace wymagające ciężkich narzędzi (spulchnianie, prace z pługiem i narzędziami zespolonymi do siewu bezpośredniego).
W każdym bądź razie konsekwencje ubicia gleby są bardzo poważne i jeśli chce się zachować jakość plonów, nie należy ich lekceważyć.

1. Ubicie gleby hamuje rozwój korzeni

Struktura gleby ma podstawowe znaczenie dla wzrostu roślin. Podłoże musi być porowate i dobrze napowietrzone, aby korzenie mogły się łatwo rozwijać. Niestety, nie zawsze tak jest, ponieważ regularne przejazdy maszyn rolniczych sprzyjają ubijaniu gleby na polach.

Jeśli nie podejmie się w porę środków zapobiegawczych, takich jak dostosowanie ciśnienia w oponach ciągnika do struktury gleby, straty wydajności spowodowane jej zagęszczeniem mogą wynosić od 20% do 50% w zależności od rodzaju pola.

  • Po lewej: Korzeń skręcony w prawo, który podczas rozwoju napotkał ubitą glebę
  • Po prawej: Korzeń rozwijający się równomiernie


Korzenie roślin bulwiastych, takich jak buraki czy marchew, będą się słabo rozwijać i wytwarzać niestandardowe lub zdeformowane produkty końcowe. Oczywiście będzie to miało wpływ na Twoje obroty, ponieważ produkty te będą miały mniejszą wartość na rynku.

Różnice w ukorzenieniu i w rozwoju rośliny
(po prawej stronie kwitnienie, na środku brak kwitnienia).

2. Nadmierne ubicie gleby jest szkodliwe dla jej regeneracji

W regionach o klimacie umiarkowanym gleby są bardziej podatne na ubicie. Oprócz niewłaściwego ciśnienia w oponach rolniczych, zjawisko to jest ściśle związane z ciężarem maszyn, który negatywnie wpływa na strukturę gleby i jej bioróżnorodność.

Istnieją dwie możliwe sytuacje:

  • Ubicie powierzchniowe: jest związane z oponami ciągnika i dotyczy tylko powierzchni gleby. Do jego skorygowania wystarczy zwykłe spulchnienie.
  • Ubicie głębokich warstw gleby: zazwyczaj spowodowane jest nadmiernym naciskiem maszyn rolniczych. W takich przypadkach zagrożona jest różnorodność biologiczna. Pamiętajmy, że regeneracja gleby zależy od jej różnorodności, a w szczególności od działania dżdżownic.

Dlatego ważne jest to, by znać charakter i strukturę gleby na swoich polach, aby uniknąć nadmiernego ubicia i pracować w najlepszych możliwych warunkach.

3. Powstawanie kolein

To częsty problem w przypadku pewnych rodzajów upraw, kiedy maszyny rolnicze wielokrotnie przejeżdżają przez te same obszary w sezonie zbiorów i podczas oprysków, czasami w warunkach dużej wilgotności.

W gospodarstwach rolnych mogą powstawać koleiny, w których będzie się gromadzić woda. Choć są to dwa całkiem różne zjawiska, koleiny często kojarzy się z zagęszczeniem gleby.

W praktyce koleina powstaje zwykle wtedy, gdy nacisk wywierany na podłoże przez maszynę rolniczą lub ciągnik jest zbyt duży w stosunku do nośności gleby, czyli jej zdolności do utrzymywania obciążeń. Koła zapadają się wtedy w ziemię do momentu wyrównania sił nacisku wywieranego przez opony i nośności gruntu.

4. Ubicie gleby sprzyja erozji i spływaniu wody

Ubicie gleby nie tylko negatywnie wpływa na rozwój korzeni roślin, ale także zwiększa erozję powodując spływanie wody, która stagnuje na powierzchni, co z kolei ogranicza jej magazynowanie w głębszych warstwach ziemi i pogarsza stopień nawodnienia działki.

5. Zbyt mocno ubita gleba utrudnia rozwój upraw

Nadmierne ubicie gleby prowadzi do utraty efektywności stosowanych nawozów. Kiedy woda nie jest w stanie prawidłowo krążyć w glebie, powoduje to wymywanie wszelkich środków ochrony roślin.

Mówiąc prościej, zbyt mocne ubicie gleby spowodowane działaniem opon rolniczych uniemożliwia rozwój roślin i magazynowanie wody, które ma kluczowe znaczenie dla upraw w suchych porach roku.

 

2. W celu zmniejszenia ubicia: oceń stan gleby w zależności od warunków pogodowych

Przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac najlepiej upewnić się, że gleba jest dobrze wysuszona. Pomoże to uniknąć zagęszczenia lub wyślizgania gleby, a tym samym ograniczy degradację jej struktury. Żeby chronić glebę i pracować w optymalnych warunkach, należy określić stan ziemi na polu przed rozpoczęciem prac.

Gleba twarda i zbita

Jeśli klimat jest zbyt suchy, gleba jest twarda jak skała i trudno jest oddzielić od siebie grudki ziemi, przed rozpoczęciem prac należy zaplanować gruntowne spulchnianie.

Oszczędzi to narzędzia i paliwo, ponieważ zbyt twarda gleba wymaga większej mocy trakcyjnej.

Po twardej, ubitej glebie można jeździć dowolnymi maszynami rolniczymi bez ryzyka zagęszczenia, ponieważ jest ona już bardzo mocno ubita.

Głębokie zagęszczenie pod wierzchnią warstwą gleby

Gleba lekka i krucha

Gdy gleba jest lekka i miękka, a grudki ziemi można łatwo ścisnąć między palcami, oznacza to, że jest idealna do pracy.

Gleba o strukturze grudkowej


Ciśnienie należy jednak dokładnie kontrolować, aby uniknąć nadmiernego zagęszczenia gleby, stosując w miarę możliwości opony z technologią VF (idealne ciśnienie 0,8 bara). W przypadku tych niskociśnieniowych opon ryzyko ubicia gleby jest znacznie mniejsze, ponieważ ciężar jest rozkładany na większej powierzchni.

Gleba lepka i wilgotna

Kiedy gleba jest bardzo miękka i lepka, należy poczekać na jej wyschnięcie, aby uniknąć ryzyka osiadania przy najmniejszym nacisku opony na podłoże.

Bez względu na rodzaj posiadanych opon, mokra gleba nieuchronnie prowadzi do poślizgu kół, co znacznie zwiększa degradację gleby i zużycie paliwa. Dlatego lepiej jest poczekać, aż pole stanie się przejezdne.

 

3. Wykorzystanie nowych technologii ogranicza ubicie gleby

Nowe techniki uprawy, które polegają na mniejszej eksploatacji gleby w celu jej ochrony, powodują jednakże, że jej struktura regeneruje się wolniej. Dlatego w tym systemie pracy konieczne będzie zachowanie szczególnej czujności wobec zwiększonego ryzyka zagęszczenia.

Oprócz sporadycznego spulchniania można stosować nowe technologie, takie jak:

  • Rolnictwo z kontrolowanym ruchem, inaczej Controlled Traffic Farming: technika ta polega na ograniczeniu liczby przejazdów maszyn poprzez wykonywanie kilku operacji w jednym przejeździe. Ma to na celu zmniejszenie zagęszczenia gleby spowodowanego powtarzającymi się przejazdami po działkach lub stosowaniem coraz cięższych maszyn rolniczych.
  • Rolnictwo typu StripTill: technika przeznaczona głównie dla upraw o szerokim rozstawie rzędów (buraki, rzepak, słonecznik, kukurydza itp.), ma na celu przygotowanie pól tylko na linii siewu, co chroni glebę. Jest ona częścią systemu uproszczonych technik uprawy i może być łączona z systemem prowadzenia RTK, co pozwoli na bardzo precyzyjną kontrolę przejazdu maszyn.

 

4. Aby chronić glebę, używaj opon niskociśnieniowych IF/VF

SZEROKI ŚLAD = ochrona
gleby, mniejsze zagęszczenie i lepsze plony!

 

Spośród różnych rozwiązań mających na celu zmniejszenie zagęszczenia gleby, zaleca się stosowanie odpowiednich opon. Aby dobrać odpowiednie opony, należy określić stan struktury gleby. Możliwe są dwie sytuacje:

  • Ubicie gleby jest powierzchowne: wynika ono głównie z nieodpowiedniego ustawienia ciśnienia w oponach rolniczych. Można ograniczyć ubicie gleby, stosując niskociśnieniowe opony VF, najlepiej napompowane do ciśnienia 0,8 bara.
  • Ubicie gleby jest głębsze: wynika głównie ze zbyt dużego nacisku na oś. W takim przypadku lepiej zdecydować się na szersze opony VF o odpowiednio dużej powierzchni nośnej, aby rozłożyć nacisk i ograniczyć ubicie.
Zastosowanie odpowiednich opon pomoże Ci zoptymalizować wydajność pracy, co z nawiązką zrekompensuje koszt ich zakupu.

 

5. Unikaj ubicia gleby, stosując opony bliźniacze

Choć istnieje kilka rozwiązań i technologii, które pozwalają ograniczyć ubicie gleby (patrz wyżej), nie są one odpowiednie dla wszystkich sytuacji.

Jest to szczególnie ważne podczas pracy z ciągnikiem o bardzo dużej mocy z szerokim sprzętem, a więc z bardzo ciężkim zaczepem. W takim przypadku najskuteczniejszym rozwiązaniem jest zmniejszenie obciążenia podłoża poprzez rozłożenie go na koła bliźniacze.

Bliźniaki mają dwie główne zalety:

  • Lepsze rozłożenie obciążenia na podłoże przy niższym ciśnieniu.
  • Większa siła trakcji przy zmniejszonym współczynniku poślizgu.
W przypadku dużych pól uprawnych technika ta znacznie skraca czas pracy i poprawia wydajność, a tym samym produktywność, pozwalając na uniknięcie ubicia gleby.

 

Blog Bridgestone-agriculture.pl jest pisany i prowadzony przez ekspertów w dziedzinie opon ciągnikowych, którzy są gotowi udzielić Ci wszelkich porad dotyczących opon rolniczych. Pomagamy Ci zmaksymalizować produktywność dzięki informacjom na przeróżne tematy związane z oponami: dane techniczne opon rolniczych - osiągi opon rolniczych - porady dotyczące ciśnienia w oponach rolniczych - rozwiązania dotyczące redukcji ubicia gleby - ciśnienie w oponach do opryskiwaczy - dlaczego i jak obciążać opony ciągnika - itd.

Aby pójść o krok dalej i pomóc Ci zwiększyć rentowność Twojego gospodarstwa, Eksperci ds. opon ciągnikowych oferują Ci bezpłatną, szczegółową publikację książkową, która wyjaśnia zasadniczą rolę opon rolniczych w polepszaniu wydajności pracy.

Większość osób, które przeczytały nasz artykuł, zainteresowały również następujące artykuły: