Blog, który służy ci pomocą wykorzystuj swoje grunty rolne jak najlepiej

Z jakich powodów warto obserwować ślad opon rolniczych?

Autor: Ekspert ds. opon ciągnikowych | 10 stycznia 2023

Na ogół nie sprawdza się na bieżąco śladu opon ciągnika, ponieważ jest on niwelowany w chwili przejazdu narzędzia. Jeśli jednak wykonasz kontrolny przejazd samym ciągnikiem, pozwoli ci to wykryć natychmiastowo i przed rozpoczęciem pracy anomalię związaną z ciśnieniem powietrza lub źle dobranymi parametrami, która może mieć destrukcyjny wpływ na stan gleby. Ubijanie przez oponę niszczy glebę, uniemożliwiając jej swobodne przepuszczanie wody, powietrza i składników odżywczych.
Najsilniejsze ubicie, do którego dochodzi bezpośrednio pod oponą, wpływa negatywnie na sąsiadujący z nim szerszy obszar ziemi. Tym samym, dość spora część pola ornego, dotknięta nadmiernym zagęszczeniem na mniejszej lub większej głębokości, z pewnością będzie miała w dłuższej perspektywie czasu wpływ na spadek wydajności produkcyjnej.
 

1. Ślad opony jest doskonałym wskaźnikiem zagęszczenia gleby

Ślad opony na glebie może być dla ciebie cennym źródłem informacji. Pamiętaj przy tym, że w zależności od rodzaju gleby, warunków pogodowych, ciśnienia powietrza i całkowitej masy twojej maszyny rolniczej może on mieć różną głębokość.

Jednak niezależnie od tego, czy jest płytki, czy głęboki, odcisk opony pozwoli ci natychmiastowo określić stopień zagęszczenia gleby po przejeździe ciągnika i ewentualnie dokonać korekty parametrów w celu zwiększenia ochrony gleby i zapewnienia sobie lepszych plonów.

Dlaczego nadmierne ubicie gleby jest szkodliwe?

Być może pamiętasz, że zdrowa gleba składa się z 25% wody, 25% powietrza, 5% materii organicznej i 45% materii mineralnej.

Jednak systematyczne ubijanie gleby oponami maszyn rolniczych nieuchronnie prowadzi do jej degradacji.

Kiedy zagęszczenie staje się zbyt duże, konsekwencje tego mogą być liczne:

  • Woda z powierzchni w mniejszym stopniu przenika w głąb, przez co jej rezerwy dostępne na głębokości na czas pory suchej radykalnie maleją.
  • Nadmiar wody stojącej na powierzchni gleby opóźnia wysychanie ziemi wiosną. Prowadzi to do nadmiernego poślizgu kół, który spowalnia twoją pracę i niszczy wierzchnie warstwy gleby.
  • Obieg powietrza w glebie zostaje utrudniony. W rezultacie ziemia twardnieje, co nieuchronnie przyczynia się do zubożenia życia biologicznego, w tym do wymierania pożytecznych dżdżownic, drążących korytarze dla korzeni roślin uprawnych.
  • Stosowane nawozy zostają zmarnowane. Woda, która nie jest w stanie przeniknąć do głębi, spływa z powierzchni gleby, wymywając nawozy oraz środki fitosanitarne, które tym samym tracą swoją skuteczność.

Z powodu wszystkich wyżej opisanych procesów zagęszczenie gleby jest jednym z głównych czynników zmniejszających na dłuższą metę ilość twoich plonów.

 

2. Rozkład ciężaru pod oponą

Wygląd śladu opony świadczy także o tym, w jaki sposób rozkłada się pod kołem dźwigany przez nie ciężar. Oczywiście, powinno się dążyć do jak najbardziej homogenicznego rozkładu nacisku.
Wiemy chociażby, że rozkład ciężaru będzie bardziej wyrównany pod oponą radialną z bieżnikiem całkowicie rozpłaszczonym na podłożu niż pod oponą diagonalną o zaokrąglonym kształcie, która naciska mocniej na środku bieżnika i o wiele słabiej w obszarze ścian bocznych.

Rozkład ciężaru pod oponą zależy od jej technologii i struktury wewnętrznej

Konstrukcja opony radialnej pozwala jej na lepsze rozłożenie obciążenia, dlatego też opony radialne są mniej szkodliwe dla gleby dzięki szerszemu i bardziej równomiernemu śladowi.

Jednak opony radialne mogą się znacznie różnić między sobą. W zależności od marki i konstrukcji karkasu, ogumienie tego typu może wywierać mniejszy lub większy nacisk na podłoże.

Poniżej przedstawiamy wynik porównania 6 opon różnych marek o tym samym rozmiarze pod kątem nacisku wywieranego przez nie na podłoże.

Wszystkie opony zostały zamontowane na tej samej maszynie z tym samym obciążeniem i napompowane do takiego samego ciśnienia. Dzięki temu testowi widać wyraźnie, że rozkład nacisku jest bezpośrednio związany z jakością i technologią wykonania opony.

Obszary zaznaczone na czerwono
znajdują się pod największym naciskiem

 

3. Głębokość śladu opony

Im głębszy ślad zostawia po sobie opona, tym bardziej cierpi na tym gleba.

Jeśli po przejeździe narzędzia odcisk opony ciągnika jest nadal widoczny, jest to oznaką nadmiernego ubicia ziemi na polu. Znaczy to po prostu tyle, że wywierany podczas przejazdu nacisk jest zbyt duży w stosunku do nośności gruntu.

Pomiar głębokości śladu opony ciągnikowej

 

Zbyt duży nacisk zaczepu to prosta droga do powstawania głębokich kolein.

Taka sytuacja przyspiesza erozję gleby, ponieważ powoduje gromadzenie się wody, która powoli przemieszcza się lub stagnuje w koleinach, zaburzając w ten sposób naturalną gospodarkę wodną pola.

Ponadto, tworzenie się kolein wymaga podjęcia prac związanych z przywracaniem gleby do stanu wyjściowego, co naraża cię na dodatkowe koszty operacyjne. Korzystniejszym rozwiązaniem jest więc zmiana opon na szersze ogumienie typu VF, które jest zdolne do pracy przy niskim ciśnieniu i dzięki któremu obciążenie o wiele lepiej rozkłada się na powierzchni gleby.

 

4. Długość i szerokość śladu opony

W wyniku zmniejszenia ciśnienia powietrza w oponie jej ślad na glebie nieznacznie się poszerza oraz dość mocno wydłuża. To wydłużenie śladu jest trudne do zauważenia, gdyż zlewa się na długości z torem postępującej opony.

Jeśli chcesz zbadać wizualnie długość bieżnika, pozostającą w kontakcie z podłożem, możesz spojrzeć na oponę z boku. Jeśli tylko jeden klocek bieżnika znajduje się w danym momencie na styku z podłożem, znaczy to, że ciśnienie powietrza w oponie jest wysokie.

Kiedy jednak zmniejszymy ciśnienie, na styku z podłożem przybędzie po jednym klocku bieżnika z każdej strony, co w warunkach statycznych daje nam razem 3 klocki bieżnika w kontakcie z ziemią. Dzięki takiemu ustawieniu na pewno odczujesz poprawę trakcji i unikniesz nadmiernego poślizgu kół. Dodatkowo zmniejszą się opory toczenia, a opona będzie miała lepsze podparcie i w konsekwencji będzie się mniej zapadać w glebę.

Podczas ruchu pojazdu te 3 klocki bieżnika będą działać symultanicznie. Dlatego też praca w polu przy niskim ciśnieniu pozwala na uzyskanie większej powierzchni styku opony z podłożem zwłaszcza na długości, gwarantując ci tym samym poprawę trakcji. Dzięki temu zagęszczanie gleby w pionie zostaje zminimalizowane, gdyż ubijanie dokonuje się zwłaszcza przy powierzchni styku z oponą, co jest o wiele mniej szkodliwe.

 

5. Porównanie śladów opon VF i opon standardowych

Test śladu dla opon 650/85 R38

 

W celu porównania śladów dwóch rodzajów ogumienia użyliśmy tego samego ciągnika wyposażonego w to samo narzędzie, z oponami o tych samych wymiarach, napompowanymi w taki sposób, aby prawidłowo utrzymać ciężar tego samego narzędzia w normalnych warunkach pracy.
Jedyna różnica to technologia wykonania ogumienia: jeden zaczep posiada opony Bridgestone VF VT-TRACTOR, a drugi standardowe opony innego wiodącego producenta:

 

Profil opon OPONY STANDARDOWE OPONY w technologii 
VF - VT-TRACTOR
Marka ciągnika John Deere 6215 R John Deere 6215 R
Rozmiar opon przód = 600/70/R30 152 D przód = 600/70/R30 165 D
tył = 650/85/R38 173 A8 tył = 650/85/R38 179 D
Obciążenie przód = 3250 kg przód = 3250 kg
tył = 6810 kg z narzędziem tył = 6810 kg z narzędziem
Ciśnienie przód = 1,4 bar > 3458 kg przy 50 km/h przód = 0,8 bar/opona > 3300 kg przy 50 km/h
tył = 1,4 bar > 5180 kg przy 50 km/h tył = 0,8 bar/opona > 5100 kg przy 50 km/h
Powierzchnia śladu przód = 643 cm² przód = 737,03 cm²
tył = 814 cm² tył = 905,81 cm²
Głębokość śladu 93 mm 60 mm

 

PODSUMOWANIE DOŚWIADCZENIA:
W tych samych warunkach pracy opona technologiczna VF ma znacznie mniejszy wpływ na glebę, o czym świadczą wymiary i głębokość pozostawionego przez nią śladu.
Z analizy śladów wynikają następujące wnioski:
  • Ślad przedniej opony VF jest o 15% większy niż w przypadku opony standardowej
  • Ślad tylnej opony VF jest o 12% większy niż w przypadku opony standardowej
  • W związku z tym opona VF zapada się nawet o połowę mniej niż opona standardowa.

 

6. Opona VF, pozostawiając po sobie szerszy i dłuższy ślad, sprzyja ochronie gleby

Chcąc uzyskać szerszy, dłuższy i płytszy ślad opony, najlepszym rozwiązaniem jest wymiana standardowego wyposażenia ciągnika na ogumienie wykonane w technologii VF.

Ten typ wysokiej klasy opon niskociśnieniowych posiada wzmocniony karkas z elastycznymi i mocnymi ścianami bocznymi, które są w stanie stale pracować przy ciśnieniu poniżej 0,8 bara.

Opony rolnicze VF zostały zaprojektowane właśnie po to, aby zapobiegać nadmiernemu ubijaniu gleby. Dzięki nim koła ciągnika będą miały mniejszy poślizg, mniejsze opory toczenia i lepszą trakcję, co pozwoli ci zużywać o wiele mniej paliwa.

Testy śladów opon VF VT-TRACTOR firmy BRIDGESTONE

Decydując się na zakup na przykład opon VF VT-TRACTOR, zapewniasz twojej glebie maksymalną ochronę, a to dzięki zdecydowanie większej powierzchni styku ogumienia z podłożem.

Nasze opony mogą pochwalić się do 26% większą powierzchnią styku niż opony wiodących obecnie na rynku konkurentów.

Opona VF 900/60 R42 VT-Tractor BRIDGESTONE 

Uwzględniając całkowitą masę zaczepu, a także rozkład ciężaru dla ciągnika z podniesionym narzędziem i przeniesieniem nacisku na przód, dla łącznej masy 21 440 kg, ślad tej opony przedstawia się jak poniżej:

  • Powierzchnia styku opony z podłożem przy ciśnieniu 1,8 bara wynosi 1260 cm².
  • Powierzchnia styku opony z podłożem przy ciśnieniu 0,8 bara wzrasta do 1719 cm².
  • Odnotowujemy zatem wzrost powierzchni śladu o ponad 35%.

Poniżej widnieją zdjęcia śladu tylnej opony, pomiar z narzędziem umieszczonym na ziemi w pozycji statycznej.

Podczas ruchu ciągnika powierzchnia styku naszej opony z podłożem będzie zwiększać się na długości.

Ciśnienie 1,8 bar
= ślad 620 cm²
Ciśnienie 0,8 bar
= ślad 900 cm²

Po zmniejszeniu ciśnienia zauważamy zwiększenie powierzchni śladu o ponad 45%,
a także mniejszą ilość czerwonych pól, oznaczających obszary intensywnego nacisku.

Stworzona w celu ograniczenia zjawiska ubijania gleby specjalna dwukątowa konstrukcja klocków bieżnika, w połączeniu ze zwiększoną powierzchnią ich styku z podłożem, znacznie poprawi trakcję twojego zaczepu.
Dzięki temu w ciągu jednego dnia pracy będziesz mógł obrobić około hektara więcej niż byłeś w stanie, pracując na standardowych oponach, chroniąc przy tym glebę.

 

Blog Bridgestone-agriculture.pl jest pisany i prowadzony przez ekspertów w dziedzinie opon ciągnikowych, którzy są gotowi udzielić Ci wszelkich porad dotyczących opon rolniczych. Pomagamy Ci zmaksymalizować produktywność dzięki informacjom na przeróżne tematy związane z oponami: dane techniczne opon rolniczych - osiągi opon rolniczych - porady dotyczące ciśnienia w oponach rolniczych - rozwiązania dotyczące redukcji ubicia gleby - ciśnienie w oponach do opryskiwaczy - dlaczego i jak obciążać opony ciągnika - itd.

Aby pójść o krok dalej i pomóc Ci zwiększyć rentowność Twojego gospodarstwa, Eksperci ds. opon ciągnikowych oferują Ci bezpłatną, szczegółową publikację książkową, która wyjaśnia zasadniczą rolę opon rolniczych w polepszaniu wydajności pracy.

Większość osób, które przeczytały nasz artykuł, zainteresowały również następujące artykuły: