Blog, który służy ci pomocą wykorzystuj swoje grunty rolne jak najlepiej

Znaczenie dynamicznego obwodu toczenia opon rolniczych

Autor: Ekspert ds. opon ciągnikowych | 19 maja 2023

Decyzja o wymianie ogumienia w celu dostosowania go do rzeczywistego zastosowania ciągnika zawsze się opłaca, ponieważ przemyślana zmiana opon optymalizuje osiągi maszyny i umożliwia zwiększenie wydajności pracy. Być może zależy ci na zwiększeniu objętości opon w celu poprawy ich nośności, na wyrównaniu ich szerokości z przodu i z tyłu, aby ułatwić sobie przejazdy między rzędami, czy też na zredukowaniu zagęszczenia gleby. W każdym razie zalecamy, abyś przed zakupem zwrócił uwagę na wpływ dynamicznego obwodu toczenia na synchronizację kół.
 

Przed każdą zmianą ogumienia obliczamy synchronizację kół na podstawie rzeczywistego obwodu nowych opon. Należy jednak zachować szczególną ostrożność, aby móc być pewnym, że nowa konfiguracja będzie naprawdę efektywnie pracować. Podpowiadamy, czym jest dynamiczny obwód toczenia, którego nie warto przy tej okazji ignorować:

1. Czym jest dynamiczny obwód toczenia w oponach ciągnikowych?

Jest to parametr związany z synchronizacją osi przedniej z osią tylną w ciągnikach z napędem na cztery koła różniące się rozmiarem. Przy obliczaniu synchronizacji kół bierzemy pod uwagę zwłaszcza dokładny obwód opon.

Niestety, obwód nowej opony bez obciążenia może nie odpowiadać temu, jaki osiąga ona w rzeczywistości podczas pracy.
W praktyce obwód opony zależy od tego, czy ciągnik znajduje się w pozycji statycznej czy roboczej, czy jest załadowany czy pusty, oraz od tego, jakie jest ciśnienie powietrza.

Słabo napompowana opona rozpłaszcza się na podłożu,
zmieniając tym samym swój obwód

 

Chcąc zdefiniować dynamiczny obwód toczenia, należy wziąć pod uwagę promień opony pod obciążeniem, rozumiany jako odległość między środkiem osi a podłożem.
Promień ten zmienia się w zależności od wielu parametrów, takich jak zdolność opony do ugięcia (standardowa opona jest sztywniejsza niż niskociśnieniowa opona typu VF), jej obciążenie, moment obrotowy oraz prędkość jazdy.

W trakcie pracy ciągnika obwód toczenia opony pod obciążeniem różni się rzecz jasna od teoretycznego obwodu opony na pusto. Dzieje się tak, ponieważ obciążenie ugina oponę, zmniejszając w ten sposób jej rzeczywisty obwód.

Różnica między obwodem opony na pusto i z obciążeniem
Fakt, iż obwód toczenia opony podczas pracy zmienia się w porównaniu do parametrów teoretycznych, może oddziaływać na synchronizację kół.

 

2. Dlaczego dynamiczny obwód toczenia może zakłócać synchronizację kół?

Jeżeli obwód toczenia opony pod obciążeniem ze zmianami momentu obrotowego, ciśnienia lub prędkości różni się od teoretycznego, może to oznaczać, że opona będąca w ruchu nie mieści się już w prawidłowym zakresie wartości od 0,5% do 5% wskaźnika synchronizacji.

Może okazać się, że w praktyce wskaźnik synchronizacji spada poniżej 0,5% lub wzrasta powyżej 5%. Tymczasem dążymy do uzyskania optymalnej wartości 2,5%, lub co najmniej preferowanego zakresu tolerancji w przedziale od 1,5% do 3,5%.

Wyjaśniamy to z technicznego punktu widzenia:

Kiedy podstawa opony rozpłaszcza się na podłożu z powodu dużego obciążenia, swojego momentu obrotowego lub niższego ciśnienia, jej kształt nie jest już idealnie okrągły. Rzeczywisty obwód opony, powstały pod wpływem dynamicznych warunków pracy, zastępuje teoretyczny obwód idealnie okrągłej, nieobciążonej opony.

Dokładne określenie dynamicznego obwodu toczenia nie jest łatwe, ponieważ wpływu momentu obrotowego lub prędkości na promień pod obciążeniem w poruszającym się ciągniku nie da się zmierzyć w warunkach domowych.

Niemniej, możesz samodzielnie dokonać przybliżonych pomiarów promienia koła pod obciążeniem na podstawie wartości obciążenia i rzeczywistego ciśnienia powietrza podczas pracy w polu z opuszczonym narzędziem. Wynik tego pomiaru będzie oczywiście dość mocno różnił się od podanych przez producenta parametrów technicznych, uwzględniających nominalne wartości obciążenia i ciśnienia.

Przybliżone obliczenie dynamicznego obwodu toczenia
= połowa średnicy koła + promień pod obciążeniem × 3,14116

 

Obszar ugięcia obciążonej opony

 

Obszar ugięcia opony i promień pod obciążeniem zmieniają się w zależności od rzeczywistych warunków pracy

1. W trakcie przewożenia ciężkich ładunków

W trakcie przewożenia ciężkich ładunków opona rozpłaszczy się na podłożu pod wpływem ciężaru, przez co jej promień pod obciążeniem będzie mniejszy. Różni się on w zależności od technologii wykonania opony, ponieważ opony niskociśnieniowe są o wiele bardziej elastyczne niż standardowe ogumienie. W związku z tym opona VF zapewnia mniejszy promień pod obciążeniem, a tym samym mniejszy obwód rzeczywisty niż standardowa opona rolnicza o tych samych wymiarach.

2. W trakcie pracy z narzędziem opartym o podłoże

W trakcie pracy z narzędziem opartym o podłoże do jego ciągnięcia potrzebny jest duży moment obrotowy. Wtedy silnik napędza maszynę do przodu, jednakże osprzęt stawia opór z tyłu, przy czym te dwie siły są sobie przeciwstawne. Ponieważ opona jest elementem, który przenosi siłę trakcyjną na podłoże, będzie musiała się rozpłaszczyć, aby złapać podparcie, co również zmniejszy jej promień pod obciążeniem.

3. Aby zredukować ubijanie gleby

Kiedy pragniesz zredukować ubijanie gleby na polu, zmniejszasz ciśnienie powietrza do około 0,8 bara. W takiej sytuacji opona także rozpłaszczy się w kontakcie z ziemią, zmniejszając tym samym swój promień pod obciążeniem.

W opisanych powyżej sytuacjach opona zmienia swój obwód, więc teoretyczne obliczenie synchronizacji kół ciągnika dla nowej opony nieobciążonej w pozycji statycznej nie ma już zastosowania. Niewykluczone, że wykroczyłeś poza prawidłowy wskaźnik synchronizacji kół.
Opona niskociśnieniowa VF VT-TRACTOR

 

Co się dzieje, jeżeli synchronizacja kół przestaje mieścić się w normie?

Zmiana obwodu opony oznacza, że synchronizacja kół może być nieprawidłowa, a tym samym negatywnie wpływać na wydajność ciągnika, powodując zakłócenia w jego działaniu.

Czego możesz się spodziewać, jeśli synchronizacja kół będzie wyższa niż zalecana i wyjdzie poza zakres tolerancji?

  • Kiedy wskaźnik synchronizacji przekracza 5%, jest zbyt wysoki, a tylne opony będą miały tendencję do hamowania przednich. Te z kolei będą musiały ciągnąć o wiele mocniej niż zazwyczaj.
  • Jeśli natomiast wskaźnik synchronizacji spadnie poniżej 0,5% lub nawet poniżej zera, tylna oś będzie miała tendencję do pchania przedniej osi. Spowoduje to, że przednia oś zamiast ciągnąć, będzie stawiała opór, prowadzący do mechanicznego nagrzewania się przednich piast i zwiększonego poślizgu tylnego koła.
    Zbyt niski wskaźnik synchronizacji kół powoduje w dodatku przeciążenia w układzie napędowym, co skutkuje dużym obciążeniem mechanicznym przedniej osi.
Mocny poślizg przedniej osi spowodowany nieprawidłową synchronizacją kół

 

Kontynuowanie pracy w podobnych warunkach grozi uszkodzeniem przekładni i podzespołów mechanicznych ciągnika, takich jak mechanizmy różnicowe, skrzynie biegów, czy koła łańcuchowe.
Poza tym błędy związane z synchronizacją kół są często przyczyną nieprawidłowego zużycia opon ciągnika i nadmiernego poślizgu na polu, zwłaszcza podczas błotnistej pogody.

Warto wiedzieć:
Wystarczy zaledwie 0,5% wahanie wskaźnika synchronizacji, aby doprowadzić do niezgodności osi przedniej z osią tylną.

 

3. W jaki sposób uwzględnić dynamiczny obwód toczenia podczas zmiany opon?

Wskaźnik synchronizacji kół uznawany jednomyślnie za prawidłowy przez producentów opon wynosi od 0,5% do 5%. Jeśli chcesz cieszyć się optymalną trakcją, a tym samym zmniejszyć poślizg i zużycie paliwa, to w przypadku zakupu nowych opon powinieneś dążyć do zbliżenia się jak tylko możliwe do wartości 2,5%. Jeśli okaże się to niewykonalne, koniecznie pozostań w zakresie od 1,5% do 3%.

Wybierając przy zakupie opon wartość synchronizacji kół jak najbliższą optymalnej, czyli 2,5%, z pewnością nie odczujesz wahań związanych z dynamicznym obwodem toczenia.
Dzięki marginesowi tolerancji, pomimo nieuchronnych wahań, koła w twoim ciągniku pozostaną w prawidłowej synchronizacji. Innymi słowy, jeśli w teorii osiągasz blisko 2,5% wskaźnika synchronizacji kół, zmniejszasz ryzyko jego spadku poniżej 0,5% lub wzrostu powyżej 5% w sytuacjach dynamicznych.

Prawidłowa synchronizacja kół pozwoli ci czerpać liczne korzyści, zarówno pod względem ochrony gleby, jak i żywotności opon, co na pewno odczujesz w swoich finansach.

Prawidłowa synchronizacja kół zmniejsza zużycie paliwa

W przypadku ciągnika z napędem na cztery koła, opony na osi przedniej muszą obracać się nieco szybciej niż opony na osi tylnej, aby uzyskać efekt lekkiego ciągnięcia i zapewnić prawidłowe działanie wielu podzespołów mechanicznych: silnika, mechanizmów różnicowych, skrzyni biegów itp.

Wynika z tego jasno, że prawidłowa synchronizacja osi przedniej z osią tylną optymalizuje zużycie paliwa.

Prawidłowa synchronizacja kół wydłuża żywotność opon

Zużycie opon jest często przyspieszone przez różnice w prędkości obrotowej przednich i tylnych kół. Umiejętne synchronizowanie kół pozwala zaoszczędzić pieniądze, ponieważ wymiana opon będzie dzięki niemu znacznie rzadsza.

Im bardziej zbliżysz się do wartości 2,5%, tym mniejsze będzie zużycie klocków bieżnika, co oznacza dłuższą żywotność twoich opon.

Prawidłowa synchronizacja kół zapewnia pojazdowi doskonałą przyczepność

Opona rolnicza to element łączący ciągnik z podłożem, a opierające się o glebę klocki bieżnika przenoszą niezbędny moment obrotowy i przesuwają pojazd do przodu.

Żeby dać ci optymalną przyczepność, klocki bieżnika muszą wchodzić w kontakt z podłożem przy idealnie kontrolowanym poślizgu koła. Na przyczepność mogą wpływać liczne parametry, takie jak warunki pogodowe, ciśnienie w oponach, poziom ich zużycia i wreszcie także synchronizacja.

Uzyskując wartość jak najbliższą 2,5% wskaźnika synchronizacji kół podczas wymiany opon, jesteś w stanie kontrolować poślizg kół, zapewniając tym samym ciągnikowi optymalną trakcję.

 

PODSUMOWANIE
Dynamiczny obwód toczenia to nic innego, jak możliwe zmiany obwodu opony podczas pracy. Są one związane z obciążeniem, momentem obrotowym, ciśnieniem lub prędkością jazdy. Jeśli zmieniasz ogumienie, postaraj się uzyskać synchronizację opon, plasującą się jak najbliżej optymalnej wartości 2,5%.
Dzięki temu będziesz miał gwarancję, że pomimo nieuniknionych wahań tego parametru, związanych z dynamiką obwodu opon, pozostaniesz w odpowiednim zakresie, a tym samym pozwolisz twojej maszynie na optymalne korzystanie z własnych osiągów.

 

Blog Bridgestone-agriculture.pl jest pisany i prowadzony przez ekspertów w dziedzinie opon ciągnikowych, którzy są gotowi udzielić Ci wszelkich porad dotyczących opon rolniczych. Pomagamy Ci zmaksymalizować produktywność dzięki informacjom na przeróżne tematy związane z oponami: dane techniczne opon rolniczych - osiągi opon rolniczych - porady dotyczące ciśnienia w oponach rolniczych - rozwiązania dotyczące redukcji ubicia gleby - ciśnienie w oponach do opryskiwaczy - dlaczego i jak obciążać opony ciągnika - itd.

Aby pójść o krok dalej i pomóc Ci zwiększyć rentowność Twojego gospodarstwa, Eksperci ds. opon ciągnikowych oferują Ci bezpłatną, szczegółową publikację książkową, która wyjaśnia zasadniczą rolę opon rolniczych w polepszaniu wydajności pracy.

Większość osób, które przeczytały nasz artykuł, zainteresowały również następujące artykuły: