Z całą pewnością jesteś świadom tego, że synchronizacja kół jest bezpośrednio powiązana z osiągami twoich opon, a jej całkowite zaniedbanie miewa bardzo złe konsekwencje w zakresie prowadzenia ciągnika podczas pracy.
Niestety, wykrycie wady synchronizacji kół nie jest wcale oczywiste, ponieważ jest ona jednym z najtrudniej obserwowalnych parametrów mechanicznych ciągnika.
W ciągnikach z nierównym napędem na cztery koła synchronizacja jest bezpośrednio związana z obwodem opon i przełożeniem osi maszyny.
Żeby lepiej zrozumieć, jak ważna jest kontrola synchronizacji kół przy każdym zakupie nowego kompletu opon, należy najpierw uświadomić sobie korzyści wynikające z optymalizacji tego parametru:
W ciągniku z napędem na cztery koła sytuacja wygląda następująco: koła przednie muszą obracać się nieco szybciej niż koła tylne, aby dać nieznaczny efekt ciągnięcia do przodu i zagwarantować prawidłowe funkcjonowanie pozostałych części mechanicznych maszyny: silnika, skrzyni biegów czy też mechanizmów różnicowych. Wyrażona procentowo synchronizacja kół jest niczym innym, jak stosunkiem szybkości obracania się kół przednich do tylnych.
W celu uzyskania idealnej synchronizacji pracy pomiędzy przednią i tylną osią, należy sprawdzić tę wartość w momencie wymiany opon.
Należy wiedzieć przede wszystkim, że dopuszczalny przedział procentowej wartości synchronizacji kół dla każdego ciągnika wynosi od 0,5% do 5%. Przy czym zawsze dążymy do uzyskania wartości w granicach 2,5%, co pozwala na korzystanie z optymalnej trakcji. Im bardziej synchronizacja kół w twoim ciągniku będzie zbliżona do optymalnej, tym bardziej poprawisz jego wydajność paliwową i tym więcej pieniędzy zaoszczędzisz.
Spore różnice w prędkości obrotowej pomiędzy przednią i tylną osią mogą sprzyjać zużywaniu się opon.
Odpowiednia synchronizacja kół wydłuży zatem żywotność opon. Jeśli mieścisz się w przedziale od 1,5% do 3%, to nie jest źle, ale im bliżej wartości 2,5%, tym bardziej ograniczasz zużycie bieżnika, a tym samym wydłużasz potencjalną żywotność opon.
Ogumienie rolnicze stanowi ogniwo łączące ciągnik z podłożem, a klocki bieżnika stykają się z ziemią, przenosząc moment obrotowy silnika na podłoże i poruszając ciągnik do przodu.
Aby uzyskać dobrą trakcję, klocki bieżnika powinny prawidłowo przylegać do podłoża, co pozwoli ci ograniczyć stopień poślizgu.
Rzecz jasna, na przyczepność pojazdu wpływa wiele parametrów, w tym warunki pogodowe, ciśnienie w oponach, ich zużycie, ale także synchronizacja kół.
Jeśli procent wyrażający synchronizację kół jest zbyt wysoki lub zbyt niski, przednia oś zawsze najbardziej na tym ucierpi. Jeśli już stwierdzisz błąd synchronizacji kół, pozostaje ci jeszcze ustalenie jednego z dwóch wariantów takiej sytuacji: albo przednia oś hamuje zbyt mocno, albo zbyt mocno ciągnie tylną oś ciągnika.
Zbyt duża wartość synchronizacji kół, zwykle powyżej 5% to znak, że przednie opony ciągną za mocno w porównaniu z tylnymi. Możesz wtedy zauważyć zużycie krawędzi spływu klocków bieżnika, przybierające formę ostrza noża.
Załóżmy, że zauważyłeś nadmierny poślizg przedniej osi. Niewykluczone, że jest to spowodowane zbyt dużą wartością synchronizacji kół (powyżej 5%).
W takim przypadku przednia opona, która ciągnie zbyt mocno, będzie miała tendencję do zapadania się w ziemię, zwłaszcza jeśli podłoże jest miękkie, lub do obracania się w miejscu, jeśli pracujesz w mokrych warunkach.
Jeśli mimo to nie zmienisz konfiguracji opon, zauważysz wyraźny spadek efektywności trakcji spowodowany poślizgiem przedniej opony.
Kiedy wskaźnik synchronizacji kół jest bardzo niski, ale nadal dodatni (w granicach 0,5%), nie pozwoli to na pełne wykorzystanie napędu na cztery koła ciągnika, a trakcja znacznie się pogorszy.
Jeżeli jednak indeks synchronizacji kół spadnie poniżej 0,5% lub poniżej zera, oś tylna będzie miała tendencję do pchania osi przedniej. W takim przypadku oś przednia nie może już pełnić swojej funkcji ciągnięcia, stając się czynnikiem hamującym.
Prowadzi to między innymi do mechanicznego nagrzewania się przednich piast, jak również do zwiększonego poślizgu tylnych kół. Ta niepożądana sytuacja powoduje naprężenia w układzie napędowym, a oś przednia jest poddawana nadmiernym obciążeniom mechanicznym.
Problem ten można zauważyć przy hamowaniu na drodze, gdy podczas samoczynnego załączania się przedniej osi słychać klekotanie. Częste klekotanie spowoduje z kolei przedwczesne zużycie przekładni głównej i będzie się wiązało z koniecznością naprawy i kosztami, których mógłbyś uniknąć.
Jeżeli na przedniej i tylnej osi założyłeś dwie różne marki opon, to nawet jeśli ich wymiary będą prawidłowe, synchronizacja kół może okazać się nieodpowiednia. Jeśli używasz opon różnych marek, musisz pamiętać o tym, że obwód ich bieżników może być różny w zależności od wysokości klocków.
Standardy ETRTO gwarantują te same wymiary w różnych markach w zakresie szerokości, wysokości opony czy rozmiaru felgi, ale niestety nie w zakresie obwodu bieżnika.
Ponieważ synchronizacja kół jest obliczana na podstawie tego właśnie parametru, niestety możesz dość łatwo znaleźć się poza prawidłowym zakresem.
Dlatego też nie zaleca się mieszania marek opon na przedniej i tylnej osi.
Jeśli zamontujesz opony o różnych technologiach wykonania, może pojawić się dokładnie taka sama sytuacja, jak w przypadku różnych marek.
Jeśli na przykład masz standardowe opony z przodu, natomiast z tyłu zamontowałeś ogumienie w technologii VF (nawet jeśli ich wymiary są teoretycznie poprawne pod kątem idealnej synchronizacji kół), opony te nie mają takiej samej elastyczności i pod obciążeniem ich promień, a co za tym idzie obwód, będzie ewoluował w odmienny sposób.
W takim razie możesz niepostrzeżenie wykroczyć poza zalecany zakres synchronizacji kół.
Przy dużych obciążeniach, ponieważ zdolność opony do ugięcia jest różna w obu tych technologiach, znaczne odkształcenie opon VF zmieni ich efektywny obwód toczny i bardzo mocno zaburzy pozornie prawidłową synchronizację kół.
Przy obliczaniu synchronizacji kół podczas wymiany tylko dwóch opon należy rzecz jasna wziąć pod uwagę stopień zużycia pozostałego na ciągniku ogumienia, ponieważ zużywające się w miarę pracy klocki bieżnika bardzo mocno wpływają na obwód opony. Dotyczy to zarówno przodu, jak i tyłu.
Obliczanie synchronizacji kół w ciągniku jest ściśle związane z obwodem tocznym opon, więc jeśli ten z jakiegokolwiek powodu ulegnie zmianie, nieuchronnie zaburzy to interesujący nas parametr. A jak już wiemy po lekturze niniejszego tekstu, taka sytuacja prowadzi do rozmaitych anomalii.
Kiedy przednie opony zużywają się w takim samym stopniu jak tylne, wskazuje to zazwyczaj na poprawną synchronizację kół. Pamiętajmy jednak, iż synchronizację warto sprawdzać przez cały okres użytkowania ogumienia, a zwłaszcza przy wymianie opon. Należy wtedy ponownie obliczyć prawidłową synchronizację i dopiero na tej podstawie dobrać rozmiar nowej pary ogumienia.
Blog Bridgestone-agriculture.pl jest pisany i prowadzony przez ekspertów w dziedzinie opon ciągnikowych, którzy są gotowi udzielić Ci wszelkich porad dotyczących opon rolniczych. Pomagamy Ci zmaksymalizować produktywność dzięki informacjom na przeróżne tematy związane z oponami: dane techniczne opon rolniczych - osiągi opon rolniczych - porady dotyczące ciśnienia w oponach rolniczych - rozwiązania dotyczące redukcji ubicia gleby - ciśnienie w oponach do opryskiwaczy - dlaczego i jak obciążać opony ciągnika - itd.
Aby pójść o krok dalej i pomóc Ci zwiększyć rentowność Twojego gospodarstwa, Eksperci ds. opon ciągnikowych oferują Ci bezpłatną, szczegółową publikację książkową, która wyjaśnia zasadniczą rolę opon rolniczych w polepszaniu wydajności pracy.
Większość osób, które przeczytały nasz artykuł, zainteresowały również następujące artykuły: